"Cái tôi" và "cái ta"

Trò chơi xếp nhà của cha con tôi vẫn diễn ra như thường khi. Gia Linh – con gái tôi rất thích trò này. Có một điều hơi khác trong buổi tối hôm qua là cô bé nhất quyết không cho tôi đụng tay – “ Ba để Linh xếp nhà”. Hôm sau hỏi cô giáo mới vỡ lẽ: cô giáo tổ chức cuộc thi xem bé nào tự xếp mô hình nhanh nhất. Thế mới biết “cái tôi” của con gái đang hình thành, mặc dù chỉ mới 2 tuổi 3 tháng.

Chợt suy nghĩ vu vơ về “cái tôi” và “cái ta” (tạm gọi như vậy không biết có trong từ điển không nữa ?).

Nhà người bạn có đám tang, tôi đến giúp một tay, việc chẳng gì nặng nhọc, đơn giản là nhận đồ phúng điếu (vòng hoa, trái cây…) sắp xếp đúng vị trí. Nhưng chính tại đây lại thấy được “cái tôi” trong thực tế: tiếng xe máy nhà đối diện vẫn ầm ầm nổ máy, bóp còi inh ỏi…. lạc lõng, cẩu thả chen lẫn vào không gian có tiếng khóc, có mùi nhang khói và những lời nguyện cầu. “Cái tôi” hình như đã quá đà, “cái tôi” chỉ biết gia đình tôi, không gian của tôi mà trong đó có những “cái tôi” khác. Nghe đâu, nhà ấy là một gia đình trí thức.

Nhớ thời xưa khi tôi còn học lớp 6, nhìn Thầy giáo kính cẩn nghiêng mình, bỏ mũ khi đám tang một người xa lạ rước ngang qua, “cái tôi” của Thầy đã hòa chung vào “cái ta” của cuộc đời. Thưa Thầy, con vẫn nhớ mãi phút giây ấy để dạy con của mình.

Cuộc thi “Vietnam Idol 2010” đã khép lại nhưng dư âm của nó vẫn chưa dứt. Những lời bàn xôn xao về cô ca sĩ đã lay động hàng triệu trái tim người nghe, nhưng những lời phát biểu của các ca sĩ đàn anh, đàn chị mới đáng bàn hơn cả, hình như đâu đó trong lời nói của họ phảng phất “cái tôi” không thể chối bỏ được. Nỗi đau vấp váp trên đường đời, cái sĩ diện nhà nòi như những mũi kim chích vào chính họ, “cái tôi” của họ không thể hòa lẫn vào “cái ta” dù là rất ít.

Xin được nói về “vòng đời” của những tờ vé số: Các công ty xổ số vẫn tiếp tục công việc kinh doanh của mình: phát hành, quay số…. Đội quân bán vé số ngày càng đông, giá trị tờ vé số cũng tăng tỷ lệ với giá trị thưởng, nhưng tội nghiệp nhất là những cụ bà, cụ ông vẫn hàng ngày rảo bước “Cô, chú mua vé số”, lưng của họ còng hơn vì quãng đường đi phải dài hơn. Thế mà họ vẫn miệt mài mưu sinh, “Cái tôi” không cho phép họ ngửa tay xin tiền. Xin hãy trân trọng họ.

“Cái tôi” là bản năng. Con tôi muốn tự mình xếp ngôi nhà của bé cũng là một điều tự nhiên thôi. Nhưng con gái à, “Cái tôi” vừa là động lực giúp con vững bước trên đường đời, nhưng đôi khi nó chính là cái làm con lạc lõng giữa cuộc đời.

Hãy cố gắng hài hòa giữa “cái tôi” và “cái ta” con nhé.

Hiền Nguyễn (CSM)

vnexpress.net ngày 5/1/2011